Użyczenie to umowa, dzięki której możesz nieodpłatnie korzystać z cudzej rzeczy, na przykład mieszkania, samochodu czy działki. Choć przepisy Kodeksu cywilnego co do zasady nie wymagają dla tej umowy formy szczególnej, w pewnych sytuacjach forma aktu notarialnego jest wymagana, a w innych wysoce wskazana ze względu na ewentualne wątpliwości dowodowe.
Szczególnym przypadkiem, w którym umowa użyczenia pojazdu musi mieć formę aktu notarialnego jest, gdy ma stanowić podstawę do uzyskania abonamentu mieszkańca w Strefie Płatnego Parkowania Niestrzeżonego (SPPN) w Warszawie. W Kancelarii Notarialnej Magdaleny Pacuły-Ziemińskiej na Mokotowie w Warszawie pomożemy Ci sporządzić umowę użyczenia, i również w tym szczególnym przypadku rozwiejemy Twoje wątpliwości oraz zadbamy o bezpieczeństwo prawne obu stron umowy. Niezależnie, czy chodzi o użyczenie nieruchomości, czy użyczenie pojazdu w celu uzyskania abonamentu, nasi notariusze zapewnią Ci profesjonalną obsługę notarialną i wyjaśnią Ci znaczenie realizowanej czynności prawnej.

Czym jest umowa użyczenia?
Zgodnie z art. 710 Kodeksu cywilnego, przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Istotą tej umowy jest nieodpłatność oraz tymczasowość korzystania z rzeczy. Biorący w użyczenie (inaczej komodatariusz) nie staje się właścicielem rzeczy, a jedynie uzyskuje prawo do jej używania w określonym zakresie i czasie.
Kluczowe cechy umowy użyczenia
- Nieodpłatność – Jest to fundamentalna cecha odróżniająca użyczenie od najmu czy dzierżawy.
- Brak formy szczególnej – Co do zasady, użyczenie nie wymaga formy aktu notarialnego, jednakże forma ta jest wymagana w przypadku użyczenia pojazdu dla celów uzyskania abonamentu mieszkańca w Strefie Płatnego Parkowania Niestrzeżonego w Warszawie. Ponadto forma aktu notarialnego może być przydatna dla celów dowodowych.
- Obowiązki biorącego – Biorący ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy i ma obowiązek zwrócić ją w stanie niepogorszonym (z uwzględnieniem normalnego zużycia).
- Zakaz przekazywania rzeczy osobie trzeciej – Biorący nie może oddać rzeczy użyczonej do używania innej osobie bez zgody użyczającego.
Użyczenie samochodu na potrzeby uzyskania abonamentu parkingowego w Warszawie
Specyficznym przypadkiem, w którym użyczenie nabiera szczególnego znaczenia, jest ubieganie się o abonament mieszkańca w Strefie Płatnego Parkowania Niestrzeżonego (SPPN) w Warszawie. Zgodnie z Uchwałą Rady m.st. Warszawy Nr XXXVI/1077/2008 z dnia 26 czerwca 2008 r., osoba zameldowana w strefie, która nie jest właścicielem ani współwłaścicielem pojazdu, może uzyskać abonament, okazując m.in. umowę użyczenia pojazdu zawartą w formie aktu notarialnego.
§6. 1. Wprowadza sie opłatę abonamentową w wysokości 30 zł rocznie dla osoby zameldowanej na pobyt stały lub czasowy na obszarze obejmującym SPPN oraz przylegające do jej granic nieruchomości – za postój w poblizu miejsca zameldowania tej osoby (w rejonie do 8 parkomatów) wyłącznie jednego:
a) pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej do 2,5 tony, albo
b) samochodu osobowego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 2,5 tony, będącego jej własnością, współwłasnością lub pozostającego w jej użyciu na podstawie odpłatnej czynności cywilno-prawnej lub umowy użyczenia zawartej w formie aktu notarialnego, której jest stroną.
Dlaczego umowa użyczenia pojazdu dla celów abonamentu musi mieć formę aktu notarialnego?
Wymóg formy aktu notarialnego dla umowy użyczenia pojazdu w tym konkretnym przypadku wynika z konieczności zapewnienia wiarygodności i pewności prawnej co do faktu użyczenia. Akt notarialny, jako dokument urzędowy, stanowi dowód, że umowa użyczenia została faktycznie zawarta, a osoba ubiegająca się o abonament jest uprawniona do korzystania z pojazdu.
Zagrożenia wynikające z użyczenia samochodu w celu uzyskania abonamentu
Zawierając umowę użyczenie, zarówno jako użyczający, jak i komodatariusz, należy mieć na uwadze, że zawarcie umowy powinno potwierdzać czynność faktycznie realizowaną. Gdyby tak nie było, czyn mógłby zostać uznany jako poświadczenie nieprawdy.
Dodatkowo osoba biorąca pojazd samochodowy w użyczenie jest beneficjentem korzyści będącej w myśl Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nieodpłatnym świadczeniem, które są opodatkowane na podstawie cen rynkowych, chyba że stronami umowy są osoby należące do I i II grupy podatkowej (małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha oraz teście, zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych).
Osobną kwestią, którą również warto wziąć pod uwagę, są konsekwencja zawarcia takiej umowy użyczenia w podatku VAT.
Więcej informacji na ten temat można znaleźć w artykule na stronie Faktura.XL.
Jakie dokumenty są potrzebne do sporządzenia umowy użyczenia pojazdu?
Aby sporządzić akt notarialny umowy użyczenia pojazdu, notariusz będzie potrzebował:
- Danych stron umowy: Imiona, nazwiska, imiona rodziców, adresy zamieszkania, numery PESEL, numery i daty ważności dowodów osobistych (dla osób fizycznych) lub pełną nazwę, dane przedstawicieli, numer KRS, REGON, NIP, adres siedziby (dla osób prawnych).
- Dowodu rejestracyjnego pojazdu.
- Określenia terminu użyczenia.
Umowa użyczenia samochodu u notariusza – koszt w roku 2025
Za sporządzenie aktu notarialnego umowy użyczenia notariusz pobiera taksę notarialną, której wysokość określa Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Rozporządzenie) (tekst jednolity zgodnie z Obwieszczeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 października 2024 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej).
W przypadku aktu notarialnego umowy o użyczenie samochodu, prosimy o kontakt z kancelarią notarialną.
Dodatkowo notariusz pobierze:
- Opłatę za wypisy – Koszt jednego wypisu to 6 zł netto za każdą rozpoczętą stronę.
- VAT – Do taksy notarialnej notariusz naliczy 23-procentowy podatek VAT.